Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji (ILD), obchodzony corocznie od 1967 roku z inicjatywy UNESCO, ma na celu podkreślenie znaczenia umiejętności czytania i pisania dla godności i praw człowieka oraz wspieranie działań na rzecz zwiększenia alfabetyzacji.
Każdy ma prawo do edukacji, aby w pełni móc uczestniczyć w tworzeniu bardziej wykształconego, sprawiedliwego i pokojowego społeczeństwa. Zdobycie umiejętności czytania, pisania, liczenia oraz umiejętności cyfrowych ma ogromny wpływ na życie jednostek i społeczeństw. Zwiększa świadomość, umożliwia udział w społeczeństwie, wspiera prawa człowieka i otwiera szanse na lepszą pracę oraz zdrowie.
Rozwój umiejętności czytania i pisania to kluczowy element misji Zjednoczonych Towarzystwo Biblijnych (UBS). Programy alfabetyzacji są istotne dla osób w każdym wieku, a wiele Towarzystw Biblijnych na całym świecie uczciło ten dzień poprzez specjalne inicjatywy. Dzięki takim programom, wielu ludzi odkrywa, że nigdy nie jest za późno, by nauczyć się czytać i pisać.
Kilka przykładów z pracy Towarzystw Biblijnych:
Boliwia
Program alfabetyzacji “Read to Live”, prowadzony przez Boliwijskie Towarzystwo Biblijne i jego partnerów, uczy miejscowe kobiety czytać i pisać w ich własnych językach – Chipaya, Aymara i Quechua. Program działa również w Chile, Ekwadorze, Panamie i Peru. Zajmuje się zarówno przeciwdziałaniem przemocy domowej, jak i alfabetyzacją.
Wiele boliwijskich kobiet doświadcza przemocy domowej. W społeczeństwie, gdzie dominuje kultura patriarchalna, kobiety są często postrzegane jako mniej wartościowe, co prowadzi do dyskryminacji, molestowania seksualnego, wykluczenia i przemocy domowej. Problem ten jest szczególnie dotkliwy wśród słabo wykształconych kobiet, których niska samoocena sprawia, że są bardziej podatne na przemoc fizyczną i psychiczną. Dotychczas liderzy społeczności nie dostrzegali potrzeby edukacji kobiet, jednak ta mentalność powoli się zmienia. Z uwagi na brak materiałów do alfabetyzacji dorosłych w językach rdzennych, Boliwijskie Towarzystwo Biblijne planuje dotrzeć do potrzebujących z materiałami edukacyjnymi, wykorzystując przetłumaczone fragmenty Biblii i broszury biblijne.
Burkina Faso
Zajęcia z alfabetyzacji dorosłych w kościele w Antenne Ville, Burkina Faso. 22 kobiety uczą się czytać alfabet w swoim języku, Mooré. Towarzystwo Biblijne w Burkina Faso finansuje nauczycieli i materiały. Zajęcia alfabetyzacji dorosłych prowadzone przez kościół odbywają się w Ouagadougou. Są otwarte dla osób niebędących chrześcijanami.
Kambodża
Zajęcia alfabetyzacji prowadzone w wiosce w prowincji Kampong Speu oraz w okolicznych rejonach, korzystając z materiałów do alfabetyzacji dostarczonych przez Towarzystwo Biblijne w Kambodży.
Chiny
Zajęcia alfabetyzacji w kościele Jian Xi, gdzie Biblie i śpiewniki są używane jako materiały do nauki czytania i pisania dla uczniów. Prowincja Henan, Chiny.
Malawi
Biblia w języku Yao została wydana w 2014 roku. Aby zapewnić pełne wykorzystanie tego nowego tłumaczenia, Towarzystwo Biblijne w Malawi uruchomiło program alfabetyzacji. Współpracując z lokalnymi kościołami, szkolenia dla chrześcijan i niechrześcijan Yao pomagają w zdobywaniu cennych umiejętności czytania i pisania. W wiosce Namwera działa kilku programów alfabetyzacji. Obszar ten jest w przeważającej mierze muzułmański (80%) i występują tam powszechne problemy z alfabetyzacją. Język Yao jest wspólnym językiem w Malawi, Mozambiku i Południowej Afryce.
Haiti
Chimène François, lat 32, uczennica na zajęciach z alfabetyzacji zorganizowanych wspólnie przez Haitańskie Towarzystwo Biblijne i Alfalit, Cité Soleil, Port-au-Prince.
Tanzania
Anna Maube, nauczycielka alfabetyzacji w projekcie “Alfabetyzacja dla kobiet w Afryce” w Tanzanii, z uczennicą Harieth Mhando. Anna uczy ludzi w języku Kagulu w wiosce Dunbaalume w regionie Gairo.
Urodziłam się w tej wiosce Dunbaalume. – mówi Anna. – Mam rodzinę, w tym dwoje dzieci. Zostałam nauczycielką, gdy podczas jednego ze spotkań kościelnych ogłoszono, że są potrzebni nauczyciele. Koordynator projektu ds. alfabetyzacji z Towarzystwa Biblijnego w Tanzanii skontaktował się z naszym pastorem i poprosił o pomoc. Kościoły pomogły znaleźć nauczycieli na warsztaty szkoleniowe. Oprócz mnie, jeszcze jedna kobieta z naszego kościoła ukończyła kurs przygotowujący do pracy nauczyciela. W mojej wiosce wiele kobiet nie umie czytać ani pisać, a ja chcę przekazać im te umiejętności. Uczniowie mają świetne podejście do nauki. Są bardzo chętni do nauki, co mnie inspiruje, chcę im pomóc w coraz lepszym czytaniu i pisaniu. To ogromna satysfakcja, gdy widzę kogoś, kto po raz pierwszy czyta lub pisze. Zakończyliśmy pracę z podręcznikiem i teraz przygotowujemy się do ukończenia kursu. Mamy dodatkowe materiały, w tym książki z opowiadaniami, z którymi planujemy kontynuować ćwiczenia w czytaniu. Jestem gotowa kontynuować pracę jako nauczycielka w przyszłości. W przyszłym roku rozpoczniemy kolejny kurs. Analfabetyzm to życie w niewiedzy. Ten projekt jest niezwykle ważny i musi być kontynuowany. W naszych wioskach wciąż jest wielu analfabetów, zarówno dorosłych, jak i młodych ludzi. Mam nadzieję, że nauczanie alfabetyzacji będzie kontynuowane, aby każdy, kto chce nauczyć się czytać i pisać, mógł skorzystać z tej szansy.
Rozmowę z Anną przeprowadził Richard Brewis, Dyrektor Międzynarodowych Ministerstw, Fińskie Towarzystwo Biblijne, listopad 2021, Tanzania.
fot. Ari Vitikainen, Fińske Bible Society
Nabycie umiejętności czytania i pisania nie jest jednorazowym wydarzeniem, lecz długotrwały proces. W dzisiejszych czasach te umiejętności są rozumiane jako zdolność do rozpoznawania, rozumienia, interpretowania, tworzenia i komunikowania się w coraz bardziej dynamicznie rozwijającym się, cyfrowym świecie pełnym informacji Czytanie i pisanie to ciągły proces, a doskonalenie doskonalenie staje się kluczową częścią szerszego zestawu kompetencji, takich jak umiejętności cyfrowe, medialne, edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju, globalne obywatelstwo oraz kwalifikacje zawodowe.
Umiejętności cyfrowe
UNESCO definiuje umiejętności cyfrowe jako zdolność do bezpiecznego i odpowiedniego korzystania z technologii cyfrowych w celu pozyskiwania, zarządzania, rozumienia, integrowania, oceniania i tworzenia informacji. Obejmuje to umiejętność obsługi komputera, korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych, zarządzanie danymi i korzystanie z mediów. Rozwój tych kompetencji ma na celu wzmocnienie pozycji osób, zwłaszcza młodzieży, poprzez rozwijanie krytycznego myślenia oraz budowanie odporności na dezinformację, mowę nienawiści i ekstremizm.
Alfabetyzacja jest podstawowym prawem człowieka, które otwiera drzwi do korzystania z innych praw, większych wolności i globalnego obywatelstwa. Jest fundamentem, który umożliwia rozwój wiedzy, umiejętności i postaw oraz wspiera budowanie relacji opartych na pokoju, szacunku i sprawiedliwości.
Módlmy się:
O błogosławieństwo dla inicjatyw alfabetyzacyjnych realizowanych przez Towarzystwa Biblijne;
Aby programy alfabetyzacji skutecznie rozwijały umiejętności czytania, pisania i liczenia, doskonaląc je i umożliwiając uczestnikom aktywne zaangażowanie się w życie swoich społeczności.
